Khám phá lịch sử chùa đồng Yên Tử cùng kinh nghiệm du lịch chùa Đồng trong bài viết sau của Yên Tử Tùng Lâm. Hành trình tìm hiểu về ngôi chùa linh thiêng trên đỉnh núi thiêng sẽ giúp bạn có thêm nhiều thông tin bổ ích trước khi lên kế hoạch thăm quan địa điểm tâm linh nổi tiếng này.

1. Giới thiệu tổng quan về chùa Đồng Yên Tử

Chùa Đồng Yên Tử tọa lạc trên đỉnh non thiêng Yên Tử ở độ cao 1.068m so với mực nước biển, là điểm đến tâm linh linh thiêng và hấp dẫn du khách thập phương. Ngôi chùa không chỉ đóng vai trò biểu tượng trong quần thể danh thắng Yên Tử mà còn mang giá trị văn hóa, tín ngưỡng đặc biệt đối với Phật giáo Việt Nam.

Được bao quanh bởi cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, chùa Đồng không chỉ là nơi hành hương tâm linh mà còn là điểm du lịch hấp dẫn thu hút hàng triệu lượt khách tham quan hàng năm. Đây là công trình kiến trúc độc đáo được chế tác hoàn toàn từ đồng, tạo nên vẻ đẹp uy nghi giữa núi rừng Yên Tử.

2. Lịch sử chùa Đồng Yên Tử – Quá trình hình thành và phát triển

Ngôi chùa đồng Yên Tử có lịch sử hình thành và phát triển qua nhiều giai đoạn khác nhau, mỗi giai đoạn đều để lại dấu ấn đặc biệt trong quá trình kiến tạo nên công trình tâm linh độc đáo này. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết quá trình hình thành và phát triển của chùa Đồng qua các thời kỳ lịch sử.

2.1. Giai đoạn sơ khai

Theo tư liệu lịch sử, ngôi chùa Đồng ban đầu được xây dựng bởi một bà phi của chúa Trịnh vào thời hậu Lê (thế kỷ XVII). Điểm đặc biệt của công trình này là được đúc hoàn toàn bằng đồng, khác biệt so với các ngôi chùa truyền thống thường được làm từ gỗ lim ở Việt Nam thời bấy giờ. Trong giai đoạn đầu tiên, chùa Đồng chỉ là một khám thờ nhỏ, thậm chí không đủ chỗ cho một người chui lọt vào bên trong.

Trải qua thời gian, đến năm Canh Thân 1740, dưới triều vua Lê Cảnh Hưng, một cơn bão lớn đã làm hư hại mái chùa. Sau đó, kẻ gian đã lợi dụng tình hình để dỡ bỏ phần còn lại của ngôi chùa, chỉ để lại dấu tích là những hố cột còn sót lại trên mỏm đá.

Vào mùa đông năm 1930, bà Bùi Thị Mỹ từ chùa Long Hoa đã có công tái tạo và phục dựng lại chùa Đồng bằng vật liệu bê tông cốt đồng. Công trình này được đặt trên một phiến đá vuông vắn, có chiều cao khoảng ngang đầu người, tại vị trí chùa Đồng cũ.

Đến năm 1993, ông Nguyễn Sơn Nam, một Việt kiều tại Mỹ, cùng các phật tử hải ngoại đã phát tâm đúc lại ngôi chùa mới với kiến trúc hình chữ Đinh – một kiểu kiến trúc phổ biến trong các công trình chùa Việt Nam. Đặc biệt, chữ Đinh này được thiết kế theo hình dáng một bông sen đang nở với những cánh hoa tự nhiên mềm mại. Công trình được đặt ngay bên cạnh ngôi chùa Đồng bằng bê tông đã được xây dựng đầu thế kỷ XX.

2.2. Giai đoạn trùng tu và kiến tạo lại (năm 2006)

Sự phát triển quan trọng nhất của chùa Đồng Yên Tử diễn ra vào ngày 03 tháng 6 năm 2006. Dưới sự chủ trì của Tiến sĩ Phật học Đại Đức Thích Thanh Quyết (sau này là Thượng tọa Thích Thanh Quyết) cùng Ban Quản lý Dự án chùa Đồng, công trình trùng tu lớn đã được khởi công. Dự án này được thực hiện nhờ vào công đức của người dân thập phương trong và ngoài nước, với sự thiết kế của kiến trúc sư Trần Quốc Tuấn từ Viện Bảo Tồn Di Tích.

Sau khoảng 8 tháng thi công, đến ngày 30 tháng 01 năm 2007, chùa Đồng đã hoàn thành với diện mạo như hiện nay. Vị trí của ngôi chùa mới được đặt chính giữa hai ngôi chùa đã xây dựng trước đó, tạo nên một tổng thể kiến trúc hài hòa và toát lên vẻ linh thiêng độc đáo cho công trình tâm linh này.

3. Hướng dẫn cách di chuyển tới chùa Đồng Yên Tử

Chùa Đồng Yên Tử nằm trên đỉnh núi Yên Tử thuộc thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh. Để đến được ngôi chùa linh thiêng này, du khách có thể tham khảo các phương thức di chuyển sau:

3.1. Từ Hà Nội đến chân núi Yên Tử

• Bằng xe khách: Du khách có thể bắt xe khách từ các bến xe lớn như Mỹ Đình, Giáp Bát hoặc Yên Nghĩa đi Uông Bí. Thời gian di chuyển khoảng 3-4 giờ tùy điều kiện giao thông.
• Bằng phương tiện cá nhân: Nếu tự lái xe, bạn có thể di chuyển theo tuyến cao tốc Hà Nội – Hải Phòng, sau đó đi theo hướng Quốc lộ 18 về Uông Bí. Thời gian di chuyển khoảng 2,5-3 giờ.

3.2. Từ chân núi Yên Tử lên chùa Đồng

• Đi cáp treo: Đây là phương tiện phổ biến và thuận tiện nhất dành cho mọi du khách. Hành trình lên chùa Đồng bằng cáp treo gồm hai chặng:
  • Chặng 1: Từ chân núi đến chùa Hoa Yên
  • Chặng 2: Từ chùa Một Mái đến gần chùa Đồng
• Leo núi bộ: Dành cho những người yêu thích trải nghiệm và muốn chinh phục thiên nhiên, bạn có thể chọn leo bộ theo các bậc đá. Trên đường đi, du khách sẽ đi qua nhiều điểm tham quan hấp dẫn như chùa Giải Oan, chùa Hoa Yên, chùa Bảo Sái trước khi đến chùa Đồng. Thời gian leo núi khoảng 5-6 giờ, tùy thuộc vào tốc độ và sức khỏe của mỗi người.

Lưu ý: Dù đi bằng cáp treo, du khách vẫn phải leo bộ thêm khoảng 700-800 mét cuối cùng để đến chùa Đồng. Đoạn đường này chủ yếu là các bậc đá xây dựng men theo sườn núi. Do độ cao lớn, không khí trên đỉnh núi khá loãng, vì vậy du khách nên di chuyển chậm rãi, nghỉ ngơi khi cần thiết và nhớ mang theo nước uống đầy đủ.

4. Tìm hiểu đặc điểm kiến trúc độc đáo của chùa Đồng

Chùa Đồng Yên Tử không chỉ nổi tiếng về mặt tâm linh mà còn là một kiệt tác kiến trúc độc đáo với nhiều đặc điểm nổi bật. Hãy cùng khám phá những nét kiến trúc đặc sắc của ngôi chùa này.

4.1. Ngôi chùa bằng đồng lớn nhất tại Châu Á

Chùa Đồng Yên Tử gây ấn tượng mạnh mẽ với du khách nhờ vào kiến trúc độc đáo và quy mô ấn tượng. Đây là công trình được đúc hoàn toàn bằng đồng với trọng lượng lên tới 70 tấn, trở thành ngôi chùa bằng đồng lớn nhất Châu Á. Ngôi chùa có diện tích gần 20m², chiều dài 4,6m, chiều rộng 3,6m và chiều cao 3,35m.

Phần mái chùa được thiết kế theo kiểu ngói mũi hài truyền thống, với bốn góc mái là hình đầu rồng uy nghi mang đậm phong cách nghệ thuật thời nhà Trần. Mỗi chi tiết trên công trình đều được chế tác một cách tinh xảo và tỉ mỉ. Lan can chùa có các chấn song hình thân trúc, trong khi các vách đồng được ghép khít và trang trí với hoa văn lá lật mềm mại. Tất cả những yếu tố này kết hợp tạo nên một tổng thể kiến trúc vừa vững chãi vừa uyển chuyển, hài hòa với không gian thiêng liêng trên đỉnh núi Yên Tử.

Với thiết kế một gian hai mái hướng về phía Tây Nam, chùa Đồng không chỉ là nơi thờ tự linh thiêng mà còn là một công trình kiến trúc kỳ vĩ. Vị trí cheo leo trên đỉnh núi đòi hỏi ngôi chùa phải được xây dựng đặc biệt để có thể chịu đựng được gió mạnh và điều kiện thời tiết khắc nghiệt.

4.2. Ngôi chùa quanh năm được mây mù bao phủ

Một đặc điểm nổi bật khác của chùa Đồng Yên Tử là vị trí độc đáo ở độ cao 1.068m so với mực nước biển. Chính vị trí này khiến ngôi chùa quanh năm được bao phủ bởi mây mù, tạo nên khung cảnh huyền ảo và đầy linh thiêng.

Khi lên đến đỉnh núi, du khách sẽ có cảm giác như đang chạm vào “cõi trời” khi những đám mây trắng trôi bồng bềnh khắp nơi. Đặc biệt vào những buổi sáng sớm hoặc những ngày trời se lạnh, mây phủ kín lối, hòa quyện với không khí trong lành của núi rừng, mang đến cảm giác an nhiên và tĩnh lặng hiếm có.

4.3. Tượng phật bên trong chùa Đồng

Bên trong chùa Đồng Yên Tử là không gian thờ tự linh thiêng với các pho tượng Phật được chế tác tinh xảo. Hệ thống tượng Phật trong chùa bao gồm một pho tượng Phật Thích Ca và ba pho tượng Tam Tổ Trúc Lâm. Các pho tượng có chiều cao trung bình từ 0,45m đến 0,87m và đều được đặt trên đài sen trang nghiêm.

Cụ thể về các pho tượng:

• Tượng Phật Thích Ca: Được thể hiện trong trang phục áo cà sa với tư thế tọa thiền kiết già (còn gọi là thế liên hoa tọa).
• Tượng Đệ Nhất Tổ Trần Nhân Tông: Mặc áo cà sa với tư thế tay úp lên hai đùi và ngồi “kiết già kiểu cát tường” (còn gọi là “cát tường tọa”). Đặc biệt, ánh mắt của tượng nhìn xuống như đang soi rọi nội tâm.
• Tượng Đệ nhị Tổ (Pháp Loa) và Đệ tam Tổ (Huyền Quang): Cả hai pho tượng đều mặc áo cà sa, ngồi kiết già không lộ bàn chân, tay kết “định ấn”.

Tất cả ba pho tượng Tổ đều được đặt trang nghiêm trên đài sen được đặt trên bệ, với nhiều chi tiết trang trí hoa văn tinh tế như hình sen, cúc, thị, lá lật, sóng nước… Khi tham quan và chiêm ngưỡng những pho tượng Phật tại chùa Đồng Yên Tử, du khách nên tránh động chạm để bảo vệ và giữ gìn các hiện vật quý giá này.

5. Một số hoạt động, sự kiện nổi bật gắn với chùa Đồng

Chùa Đồng Yên Tử không chỉ là công trình kiến trúc tâm linh độc đáo mà còn là nơi diễn ra nhiều hoạt động và sự kiện văn hóa quan trọng trong năm. Những sự kiện này thu hút hàng triệu lượt du khách thập phương đến tham quan và hành hương.

5.1. Lễ hội Yên Tử

Lễ hội Yên Tử là một trong những sự kiện tâm linh lớn nhất tại chùa Đồng cũng như toàn bộ khu di tích Yên Tử. Lễ hội được tổ chức hàng năm từ tháng Giêng đến tháng Ba âm lịch, thu hút hàng triệu người hành hương từ khắp nơi đổ về.

Lễ hội bắt đầu bằng các nghi thức trang nghiêm do người dân ở chân núi tổ chức, sau đó là hành trình hành hương lên đỉnh Yên Sơn – nơi có chùa Đồng. Đây không chỉ là hoạt động tâm linh mà còn là nét đẹp văn hóa đặc sắc của vùng đất Yên Tử, thu hút sự quan tâm của đông đảo du khách trong và ngoài nước.

5.2. Các lễ cầu an, cầu quốc thái dân an, lễ tưởng niệm Đức vua Trần Nhân Tông

Ngoài lễ hội chính, tại chùa Đồng Yên Tử còn diễn ra nhiều nghi lễ tâm linh quan trọng khác như lễ cầu an, lễ cầu quốc thái dân an và đặc biệt là lễ tưởng niệm Đức vua Trần Nhân Tông – vị vua đã từ bỏ ngai vàng để tu hành và sáng lập ra phái Thiền Trúc Lâm Yên Tử.

Các buổi lễ thường được tổ chức trang nghiêm với sự tham gia của các nhà sư, phật tử và đông đảo du khách thập phương. Đây không chỉ là dịp để mọi người cầu nguyện cho bản thân và gia đình mà còn là cơ hội để tưởng nhớ và tri ân công đức của Đức vua Trần Nhân Tông đối với dân tộc và Phật giáo Việt Nam.

Các nghi lễ tại chùa Đồng thường bao gồm việc dâng hương, tụng kinh, niệm Phật và các hoạt động tâm linh khác. Du khách tham gia vào các buổi lễ này không chỉ để cầu mong may mắn, bình an mà còn để tịnh tâm, hướng thiện và tìm kiếm sự bình yên trong tâm hồn.

6. Kinh nghiệm du lịch chùa Đồng Yên Tử

Để có một chuyến tham quan chùa Đồng Yên Tử trọn vẹn và ý nghĩa, du khách nên lưu ý một số kinh nghiệm quan trọng sau:

• Trang phục: Mặc trang phục nghiêm túc, kín đáo khi đến thăm chùa để thể hiện sự tôn trọng đối với nơi linh thiêng.
• Chuẩn bị áo khoác: Do nhiệt độ trên đỉnh núi thường thấp hơn so với chân núi, du khách nên mang theo áo khoác ấm, đặc biệt là vào mùa đông hoặc những ngày có sương mù.
• Cẩn thận khi di chuyển: Khi gần đến chùa Đồng, du khách sẽ không còn thấy các bậc thang mà phải di chuyển trên địa hình đá tự nhiên. Vì vậy, cần đi lại cẩn thận để tránh trượt ngã.
• Bảo vệ môi trường: Không xả rác, không làm hư hại cảnh quan và môi trường xung quanh khu di tích.
• Tôn trọng công trình: Tránh đụng chạm hoặc làm hư tổn các hiện vật, công trình tại chùa Đồng.
• Giữ không gian yên tĩnh: Nên nói nhẹ, đi khẽ khi tham quan khu vực chùa để duy trì không gian thanh tịnh.
• Chuẩn bị lương thực, nước uống: Mang theo nước uống và đồ ăn nhẹ để bổ sung năng lượng trong quá trình leo núi dài.
• Cẩn trọng khi mua sắm: Không nên mua những đồ vật không rõ nguồn gốc khi lên chùa Đồng.
• Bảo vệ tài sản cá nhân: Cẩn thận với tiền bạc, tư trang khi đến những nơi đông người, đặc biệt là trong mùa lễ hội.

Với những kinh nghiệm hữu ích trên, hy vọng du khách sẽ có một chuyến tham quan chùa Đồng Yên Tử đáng nhớ và trọn vẹn. Hành trình chiêm bái ngôi chùa linh thiêng này không chỉ là dịp để cầu an, cầu phúc mà còn là cơ hội để tận hưởng vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ và tìm hiểu thêm về lịch sử, văn hóa Phật giáo Việt Nam.

Lịch sử chùa đồng Yên Tử là minh chứng cho sự giao thoa giữa tín ngưỡng tâm linh và kỹ thuật chế tác tinh xảo của người Việt. Yên Tử Tùng Lâm hy vọng những thông tin trên đây sẽ giúp bạn có được hành trình khám phá trọn vẹn nhất tại ngôi chùa độc đáo này.