Phục trang của ông Công ông Táo

Phục trang của ông Táo gồm có: mũ ông Công ba cỗ hay ba chiếc: hai mũ đàn ông và một mũ đàn bà. Mũ dành cho các ông Táo thì có hai cánh chuồn, mũ Táo bà thì không có cánh chuồn. Những mũ này được trang sức với các gương nhỏ hình tròn lóng lánh và những giây kim tuyết màu sắc sặc sỡ. Để giản tiện, cũng có khi người ta chỉ cúng tượng trưng một cỗ mũ ông Công (có hai cánh chuồn) lại kèm theo một chiếc áo và một đôi hia bằng giấy. Màu sắc của mũ, áo hay hia ông Công thay đổi hàng năm theo ngũ hành.

Phương tiện đi lại của ông Công ông Táo
Để các ông và các bà Táo có phương tiện về chầu trời, ở miền Bắc người dân thường cúng cá chép còn sống thả trong chậu nước, ngụ ý cá chép hóa rồng để đưa ông Táo về trời. Sau khi cúng xong, cá chép sẽ được phóng sinh thả ra song hoặc ao hồ gần nơi gia chủ sinh sống.

Ở miền Trung, nhiều nơi thường cúng ngựa bằng giấy với yên, cương đầy đủ. Còn ở miền Nam thì đơn giản hơn, chỉ cúng mũ áo và đôi hia bằng giấy là đủ.

Mân cơm cúng ông Công ông Táo

Về mâm cỗ cúng ông Công ông Táo tùy phong tục, điều kiện và thói quen của từng nơi mà có đôi chút khác biệt. Tuy nhiên mâm cỗ cúng thường thấy nhất sẽ gồm: 1 đĩa gạo, 1 đĩa muối, 5 lạng thịt vai luộc, 1 bát canh mọc, 1 đĩa xào thập cẩm, 1 đĩa giò, 1 con cá chép rán, 1 đĩa xôi gấc, 1 đĩa chè kho, 1 đĩa hoa quả, 1 ấm trà sen, 3 chén rượu, 1 quả bưởi, 1 quả cau, 1 lá trầu, 1 lọ hoa đào, 1 tập giấy tiền vàng mã.

Có bà nội trợ thay thịt vai luộc bằng một con gà luộc ngậm hoa hồng hoặc chủ động thay đổi các món canh như canh măng, canh mọc, canh bóng…gà luộc ngậm hoa hồng hay ớt đỏ tỉa hoa và chuẩn bị những món hơi khác nhưng cũng vẫn giữ được tính truyền thống và bản sắc như: bánh chưng gấc, xôi vò, xôi chè, thịt đông, nem rán, cá kho riềng, trám hoặc thịt kho tàu, giò xào, giò nạc, món xào, canh măng, hành muối, gia vị mắm muối, trà, rượu, hoa , trầu cau…

Theo tục xưa, riêng đối với những nhà có trẻ con, người ta còn cúng Táo Quân một con gà luộc nữa. Gà luộc này phải thuộc loại gà cồ mới tập gáy (tức gà mới lớn) để ngụ ý nhờ Táo Quân xin với Ngọc Hoàng Thượng Đế cho đứa trẻ sau này lớn lên có nhiều nghị lực và sinh khí hiên ngang như con gà cồ vậy!

Cúng ông Táo phải đặt trong bếp, khi cúng phải bật bếp lên cho cháy rực hoặc có thể thay bằng nến. Mâm cỗ đề huề với ngụ ý mong muốn cả nhà quanh năm no ấm. Có người thì vừa đặt một mâm cúng trong bếp và thêm một mâm khác cúng trên bàn thờ.