Cùng Yên Tử Tùng Lâm khám phá Chùa Trình Yên Tử – Điểm khởi đầu hành hương Yên Tử với kiến trúc độc đáo và lịch sử gắn liền Thiền phái Trúc Lâm. Ngôi chùa không chỉ là nơi bắt đầu cuộc hành trình tâm linh mà còn mang trong mình những giá trị lịch sử, văn hóa đặc sắc của Phật giáo Việt Nam và dấu ấn của vị Phật hoàng Trần Nhân Tông.

1. Giới thiệu chung về chùa Trình Yên Tử

Chùa Trình Yên Tử tọa lạc tại chân núi Yên Tử thuộc địa phận phường Phương Đông, thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh. Đây được coi là cửa ngõ chính, điểm khởi đầu trong hành trình hành hương về vùng đất Phật Yên Tử linh thiêng. 

Trong hệ thống các ngôi chùa ở Yên Tử, chùa Trình đóng vai trò đặc biệt quan trọng, là nơi mà các Phật tử và du khách thập phương thường dừng chân đầu tiên để “đi trình, về tạ” – một nghi thức truyền thống trước khi bắt đầu hành trình chiêm bái các ngôi chùa trên dãy núi Yên Tử.

2. Lịch sử và ý nghĩa tâm linh của chùa Trình

Chùa Trình có lịch sử lâu đời, được xây dựng từ thời Hậu Lê và nằm về hướng Tây Nam của khu vực Yên Tử. Đây là nơi gắn liền với sự ra đời của Thiền phái Trúc Lâm do Điều Ngự Giác Hoàng Trần Nhân Tông sáng lập. Thiền phái này đã kế thừa và tiếp thu tinh hoa của Phật giáo Ấn Độ và Trung Hoa, nhưng đã phát triển thành một dòng Thiền mang đậm bản sắc dân tộc Việt Nam, với đặc trưng là tư tưởng nhập thế.

Trải qua nhiều thăng trầm lịch sử, chùa Trình đã nhiều lần bị hư hại và được trùng tu. Khoảng đầu thế kỷ XIX, ngôi chùa được xây dựng lại trên nền chùa cũ theo kiểu chữ “Nhất” (一), nhưng với quy mô nhỏ hơn. Đến đầu thế kỷ XX, sau khi bị hỏa hoạn, nhờ tấm lòng của Phật tử họ Bùi, chùa đã được xây dựng lại theo hình chữ “Đinh” (丁) với quy mô lớn hơn, bao gồm 3 gian Tiền đường và 1 gian Hậu cung.

Trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chùa Trình tiếp tục chịu nhiều tổn thất, gần như bị phá hủy hoàn toàn và chỉ còn lại một ngôi tháp cổ. Mãi đến năm 1993, nhờ công đức của người dân địa phương, chùa mới được tái thiết theo kiểu nhà ba gian cấp bốn. Năm 2006, với sự đầu tư của nhà nước cùng công đức của Phật tử thập phương, chùa Trình đã được xây dựng mở rộng và trở thành ngôi chùa khang trang như ngày nay, đồng thời củng cố vị thế quan trọng của mình trong hành trình chiêm bái Yên Tử.

3. Hướng dẫn cách di chuyển tới chùa Trình Yên Tử

Có nhiều phương tiện và tuyến đường để du khách có thể đến chùa Trình Yên Tử. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về các phương thức di chuyển phổ biến:

3.1. Di chuyển bằng phương tiện cá nhân

Nếu bạn xuất phát từ Hải Phòng, Nam Định hoặc Thái Bình, hãy lái xe đến địa phận thành phố Uông Bí. Tại đây, du khách đi dọc theo quốc lộ 10 đến ngã ba quốc lộ 18, sau đó rẽ trái sẽ đi qua đền Trình. Từ đó, chỉ cần tiếp tục đi thêm khoảng 10km nữa là đến được chùa Trình Yên Tử.

Đối với du khách từ Hà Nội, hướng đi ngắn và nhanh nhất là khởi hành theo hướng Bắc Ninh. Theo lộ trình này, bạn sẽ đến được quốc lộ 18 và tiếp tục rẽ trái như hướng dẫn trên để đến chùa Trình.

3.2. Di chuyển bằng xe khách

Di chuyển bằng xe khách cũng là phương án được nhiều du khách lựa chọn vì không cần phải lo lắng về việc tìm đường. Bạn có thể bắt chuyến xe đi Hạ Long hoặc Móng Cái, Quảng Ninh. Khi đến điểm dừng chân tại chùa Trình, Uông Bí, du khách chỉ cần bắt taxi hoặc xe ôm đi thêm khoảng 10 phút nữa là sẽ đến nơi.

3.3. Di chuyển bằng máy bay

Đối với du khách từ các tỉnh xa, có thể lựa chọn đi máy bay đến sân bay Vân Đồn, Quảng Ninh hoặc sân bay Nội Bài, Hà Nội. Sau đó, thuê xe hoặc bắt xe khách đến Uông Bí và tiếp tục di chuyển đến chùa Trình như hướng dẫn trên.

>>> Xem thêm: Chùa Yên Tử ở đâu? Kinh nghiệm du lịch chùa Yên Tử chi tiết

4. Tìm hiểu về kiến trúc độc đáo của chùa Trình

Chùa Trình Yên Tử được xây dựng theo kiến trúc “nội Công ngoại Quốc” đặc trưng, với cách bài trí tượng thờ theo phong cách chùa Việt miền Bắc và Phật giáo Đại thừa. Ngôi chùa không chỉ là công trình tâm linh mà còn là tác phẩm nghệ thuật kiến trúc đáng chiêm ngưỡng. Hãy cùng khám phá những công trình kiến trúc tiêu biểu tại chùa Trình:

4.1. Cổng Tam quan

Cổng Tam quan chùa Trình được trùng tu vào năm 2011 với quy mô hoành tráng, thể hiện bề thế của ngôi chùa. Đây không chỉ là cửa ngõ vào chùa Trình mà còn là cửa ngõ vào khu vực Yên Tử thiêng liêng. Hiện nay, cổng Tam quan cũng là trụ sở của Ban Trị sự Phật giáo tỉnh Quảng Ninh.

Phía sau cổng Tam quan là khu vực sân Đại Hùng rộng lớn – nơi diễn ra các sự kiện quan trọng như Lễ Mở Cửa Rừng, Khai hội xuân Yên Tử, và các ngày lễ lớn của Phật giáo như kỷ niệm Đức Phật Thích Ca thành đạo. Du khách khi đến đây sẽ được chiêm ngưỡng kiến trúc tráng lệ của cổng Tam quan và cảm nhận không khí trang nghiêm, linh thiêng trước khi bước vào không gian chính của ngôi chùa.

4.2. Tiền đường

Tiền đường của chùa Trình Yên Tử là nơi thờ tự với bố cục trang nghiêm. Phía bên trái Tiền đường là nơi thờ Đức Ông, hai vị thị giả và Hộ pháp Khuyến Thiện. Bên phải là nơi thờ Đức Thánh Hiền, Hộ pháp Trừng Ác và Địa Tạng Vương Bồ Tát.

Đặc biệt, Tiền đường còn là nơi thờ tự Tam bảo với 5 cấp bài trí rất công phu:

• Cấp trên cùng thờ Tam thế
• Cấp thứ hai thờ Di Đà tam Tôn
• Cấp thứ ba thờ Đức Phật Thích Ca Mâu Ni, hai bên là các tôn giả Ca Diếp và A Nan
• Cấp thứ tư thờ Phật Mẫu Chuẩn Đề
• Cấp cuối cùng là tòa Cửu Long gồm Tả vu, Hữu vu thờ Thập bát La Hán

Kiến trúc và cách bài trí tại Tiền đường thể hiện sự trang nghiêm, tinh tế theo truyền thống Phật giáo Việt Nam và là nơi du khách thường dừng chân để chiêm bái, cầu nguyện.

4.3. Hậu đường

Hậu đường chùa Trình là không gian thiêng liêng với điểm nhấn chính là bàn thờ Tam Tổ Trúc Lâm ở vị trí trung tâm. Đây là nơi thờ phụng ba vị tổ sư đã có công lớn trong việc sáng lập và phát triển Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử, trong đó có Đức vua Trần Nhân Tông – người đã từ bỏ ngai vàng để đi tu và trở thành Phật hoàng.

Bên trái Hậu đường có hai bàn thờ dành cho Đức Thánh Trần, hai vị thị giả và hai pho tượng Tam Bảo của chùa cũ. Hai bên pho tượng Đức Phật Thích Ca là vị trí thờ Bồ Tát Văn Thù và Bồ Tát Phổ Hiền. Ngoài ra, phía bên phải có bàn thờ Tam Tòa Thánh Mẫu, bên còn lại thờ ảnh cố Thượng tọa Thích Viên Thành.

Không gian Hậu đường mang đậm tính linh thiêng và trang nghiêm, là nơi du khách có thể tìm hiểu thêm về lịch sử của Thiền phái Trúc Lâm và dấu ấn của Phật hoàng Trần Nhân Tông trong Phật giáo Việt Nam.

4.4. Tòa nhà Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam

Tòa nhà Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam nằm ở phía Đông của chùa Trình Yên Tử, được xây dựng vào năm 2007. Đây là công trình hiện đại với thiết kế hài hòa giữa kiến trúc truyền thống và đương đại.

Tòa nhà bao gồm một hội trường rộng lớn và một hội trường nhỏ hơn, phục vụ cho việc tổ chức các hoạt động tôn giáo của chư Tăng Ni và Phật tử trong tỉnh. Đặc biệt, nơi đây còn là trường hạ tập trung cho chư Tăng Ni tu học trong suốt ba tháng hè với số lượng hành giả an cư hàng năm rất lớn.

Công trình này không chỉ có ý nghĩa về mặt tâm linh mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và điều hành các hoạt động Phật giáo của tỉnh Quảng Ninh nói chung và khu vực Yên Tử nói riêng.

4.5. Vườn Tâm

Vườn Tâm là một không gian đặc biệt tại chùa Trình, được khánh thành nhân dịp Lễ tưởng niệm 710 năm Đức Phật hoàng Trần Nhân Tông nhập niết bàn. Không gian này được tạo nên với ý nghĩa sâu sắc, nhắc nhở mỗi người hãy luôn gieo trồng những hạt giống thiện lành và chăm bón tâm hồn mình hàng ngày.

Thiết kế của Vườn Tâm vô cùng độc đáo với các đồi thông nhỏ, tảng đá được bố trí xen kẽ dưới tán cây cổ thụ, và những thảm cỏ hoa được trồng dọc theo lối đi. Nhờ cảnh quan hài hòa với thiên nhiên, du khách đến đây có thể cảm nhận sự bình yên, thoải mái và thư giãn – một không gian lý tưởng để thiền định và tự soi xét bản thân.

Vườn Tâm không chỉ là điểm tham quan mà còn là nơi để du khách có thể ngồi yên lặng, chiêm nghiệm về cuộc sống và những giá trị tinh thần theo tinh thần Phật giáo.

4.6. Hồ Liên Trì

Hồ Liên Trì nằm cạnh Vườn Tâm, là một công trình thủy mang đầy ý nghĩa tâm linh tại chùa Trình Yên Tử. Hồ được thiết kế với hình dáng đồng hồ cát độc đáo, bên trong có hồ nhỏ Kim Quy, tạo nên một cảnh quan hữu tình và thơ mộng.

Trong Phật giáo, hồ sen (Liên Trì) tượng trưng cho sự thanh tịnh và giác ngộ. Hoa sen mọc từ bùn nhưng vươn lên khỏi mặt nước và nở hoa tinh khiết, tượng trưng cho con đường tu tập của người theo đạo Phật – vượt qua phiền não để đạt đến giác ngộ.

Hồ Liên Trì là nơi lý tưởng để các Tăng Ni, Phật tử và du khách thư thái thiền hành, tản bộ, thưởng trà và thư giãn. Không gian yên bình của hồ cùng với khung cảnh thiên nhiên xung quanh tạo nên một bầu không khí thanh tịnh, giúp du khách gạt bỏ những ồn ào, náo nhiệt của cuộc sống thường ngày để tìm về với sự bình an trong tâm hồn.

5. Các hoạt động và trải nghiệm tâm linh tại chùa Trình

Chùa Trình Yên Tử không chỉ là điểm tham quan du lịch mà còn là trung tâm của nhiều hoạt động tâm linh ý nghĩa. Du khách đến đây có thể tham gia vào các hoạt động tôn giáo, tu học và trải nghiệm nếp sống thanh tịnh của nhà Phật. Dưới đây là những hoạt động tiêu biểu mà du khách có thể tham gia khi đến thăm chùa Trình:

5.1. Tham gia các sự kiện Phật Giáo

Đến với chùa Trình Yên Tử, du khách có cơ hội tham dự nhiều sự kiện Phật giáo quan trọng diễn ra quanh năm như lễ vía Bồ Tát Quan Thế Âm, Phật đản, kỷ niệm Đức Phật Thích Ca Mâu Ni thành đạo, lễ Vu Lan và nhiều lễ hội khác.

Đặc biệt, Lễ hội Xuân Yên Tử là sự kiện lớn nhất trong năm, thường diễn ra từ tháng Giêng đến tháng Ba âm lịch. Đây là dịp để du khách và Phật tử thập phương về chiêm bái, cầu an và tham gia các hoạt động văn hóa, tâm linh đặc sắc.

5.2. Trải nghiệm các khóa tu, khóa lễ, giảng pháp

Chùa Trình Yên Tử thường xuyên tổ chức các khóa tu ngắn ngày dành cho Phật tử và những người muốn tìm hiểu về đạo Phật. Tiêu biểu nhất là chương trình “Ngày An Lạc” được tổ chức vào thứ Bảy và Chủ Nhật của tuần thứ ba mỗi tháng âm lịch, với số lượng người tham gia thường lên đến khoảng 500 Phật tử.

Bên cạnh đó, chùa còn tổ chức các khóa tu mùa hè dành cho thanh thiếu niên. Các khóa tu này không chỉ giúp các em tìm hiểu về Phật pháp mà còn rèn luyện kỹ năng sống tự lập, định hướng tư duy và xây dựng lối sống lành mạnh, tích cực.

Ngoài ra, chùa Trình còn có các câu lạc bộ võ thuật miễn phí, giúp các bạn trẻ rèn luyện sức khỏe và học các kỹ năng tự vệ. Đây là cách chùa kết hợp giữa rèn luyện thể chất và tu dưỡng tinh thần, phù hợp với tinh thần “thân tâm an lạc” của đạo Phật.

5.3. Tham gia các hoạt động từ thiện

Các hoạt động xã hội và từ thiện là một phần không thể thiếu trong đời sống sinh hoạt tại chùa Trình Yên Tử. Hàng tháng, nhà chùa đều nấu cháo tình thương và phát miễn phí cho bệnh nhân tại Bệnh viện Việt Nam – Thụy Điển, góp phần san sẻ khó khăn với những người bệnh và gia đình họ.

Vào dịp Tết Nguyên đán, Thượng tọa Trụ trì cùng chư tăng trong chùa thường tổ chức tặng quà cho các gia đình có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn. Ngoài ra, nhà chùa còn tích cực tham gia các hoạt động hỗ trợ xây nhà tình nghĩa, khuyến học và nhiều công tác xã hội ý nghĩa khác.

>>> Xem thêm: Hành trình khám phá Thiền Viện Trúc Lâm Yên Tử 2025

6. Kinh nghiệm đi lễ chùa Trình Yên Tử

Để có một chuyến hành hương trọn vẹn và ý nghĩa tại chùa Trình Yên Tử, du khách nên lưu ý một số thông tin hữu ích sau:

Chùa Trình mở cửa đón khách từ sáng sớm đến tối muộn hàng ngày, đặc biệt trong mùa lễ hội. Khi đi lễ, du khách nên chuẩn bị lễ vật đơn giản như hoa, trái cây, nhang đèn. Trang phục khi vào chùa nên kín đáo, lịch sự, tránh mặc quần áo quá hở hang hoặc có màu sắc sặc sỡ để thể hiện sự tôn trọng đối với không gian tâm linh.

Một gợi ý tuyệt vời là kết hợp thăm quan chùa Trình với các ngôi chùa khác trong khu vực Yên Tử như chùa Lân, chùa Giải Oan, chùa Hoa Yên và chùa Đồng. Mỗi ngôi chùa đều có vẻ đẹp riêng và câu chuyện lịch sử đáng để khám phá.

Đối với những du khách muốn có trải nghiệm trọn vẹn, tour hành hương Yên Tử 1-2 ngày là lựa chọn lý tưởng. Tour 1 ngày sẽ giúp bạn tham quan các điểm chính như chùa Trình, chùa Giải Oan và chùa Hoa Yên. Trong khi đó, tour 2 ngày sẽ cho phép bạn khám phá sâu hơn, bao gồm cả việc leo lên đỉnh Yên Tử để thăm chùa Đồng và thưởng ngoạn cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp. Để biết thêm chi tiết về các tour hành hương tại Yên Tử, bạn có thể liên hệ trực tiếp với  Yên Tử Tùng Lâm.

7. Một số lưu ý khi đến chùa Trình

Khi đến tham quan và hành hương tại chùa Trình Yên Tử, du khách cần lưu ý một số điểm sau để đảm bảo trải nghiệm tốt đẹp và thể hiện sự tôn trọng đối với không gian tâm linh:

Khi đến tham quan và hành hương tại chùa Trình Yên Tử, du khách cần lưu ý một số điểm sau để đảm bảo trải nghiệm tốt đẹp và thể hiện sự tôn trọng đối với không gian tâm linh:

• Chùa Trình là không gian thanh tịnh, nơi hành lễ và tu tập của nhiều Phật tử. Vì vậy, du khách cần giữ gìn trật tự, nói chuyện nhỏ nhẹ và tránh gây ồn ào, ảnh hưởng đến không khí trang nghiêm của chùa. Tắt chuông điện thoại hoặc để ở chế độ rung khi vào khu vực chính điện.
• Việc giữ gìn vệ sinh chung và bảo vệ cảnh quan di tích rất quan trọng. Du khách không nên xả rác bừa bãi, viết hoặc vẽ lên các công trình kiến trúc. Hãy bỏ rác đúng nơi quy định và góp phần giữ gìn vẻ đẹp của ngôi chùa để những người đến sau cũng có thể thưởng ngoạn cảnh quan thanh tịnh.
• Khi tham dự các nghi lễ hành hương hoặc hoạt động tôn giáo tại chùa, du khách nên tìm hiểu trước về ý nghĩa và cách thức thực hiện để tham gia một cách phù hợp. Nếu không chắc chắn, có thể xin hướng dẫn từ chư Tăng Ni hoặc những người quản lý chùa để tránh những hành động không phù hợp.
• Khi chụp ảnh trong khuôn viên chùa, hãy tôn trọng những khu vực được phép và không được phép chụp ảnh. Đặc biệt, tránh chụp ảnh bên trong không gian thờ tự chính hoặc chụp ảnh các nghi lễ đang diễn ra mà không được sự đồng ý. Hãy nhớ rằng, chùa Trình Yên Tử trước hết là nơi tâm linh thiêng liêng, sau đó mới là điểm tham quan du lịch.

Chùa Trình Yên Tử không chỉ là cửa ngõ linh thiêng dẫn vào miền đất Phật, mà còn là điểm đến văn hóa, tâm linh đầy ý nghĩa. Với kiến trúc độc đáo, lịch sử lâu đời và vai trò quan trọng trong hệ thống các công trình tâm linh tại Yên Tử, ngôi chùa xứng đáng là điểm dừng chân đầu tiên trong hành trình khám phá vùng đất thiêng này.

Các bài viết liên quan:

• Suối Giải Oan: Giải mã bí ẩn dòng suối Yên Tử linh thiêng
• Lịch sử chùa đồng Yên Tử – Kinh nghiệm du lịch chùa Đồng

Yên Tử Tùng Lâm hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về chùa Trình Yên Tử, giúp bạn có sự chuẩn bị tốt nhất trước khi lên đường hành hương về miền đất Phật. Hãy khởi đầu hành trình tâm linh của bạn tại chùa Trình, nơi cửa ngõ thiêng liêng dẫn lối vào khu di tích Yên Tử đầy huyền bí và tâm linh.