Lễ hội Vu Lan là dịp lễ thiêng liêng tôn vinh lòng hiếu thảo, được tổ chức trọng thể vào rằm tháng Bảy âm lịch, lễ hội mang ý nghĩa sâu sắc về tình mẫu tử và lòng biết ơn. Trong bài viết này, Yên Tử Tùng Lâm sẽ cùng bạn khám phá nguồn gốc, ý nghĩa của Lễ hội Vu Lan 2025, hướng tới giá trị truyền thống tốt đẹp.

1. Lễ hội Vu Lan Báo Hiếu là 

Lễ hội Vu Lan là một trong những ngày lễ trọng đại nhất của Phật giáo, được tổ chức vào dịp rằm tháng bảy âm lịch hàng năm. Đây là thời điểm đặc biệt để tưởng nhớ và tri ân công ơn của cha mẹ, tổ tiên. Lễ Vu Lan không chỉ là nghi thức tôn giáo mà còn là dịp để mỗi người thể hiện tình cảm báo đáp ơn cha mẹ và chia sẻ với những người xung quanh.

2. Lễ hội Vu Lan Báo Hiếu diễn ra vào ngày tháng nào 2025

Lễ hội Vu Lan luôn được tổ chức vào ngày rằm tháng 7 âm lịch (ngày 15/7 AL). Khi quy đổi sang lịch dương, thời gian này thường rơi vào khoảng giữa đến cuối tháng 8, hoặc đầu tháng 9.

Trong năm 2024, lễ Vu Lan đã diễn ra vào Chủ nhật, ngày 18/8/2024 dương lịch (tức ngày 15/7 âm lịch).

3. Ngày lễ hội Vu Lan có nguồn gốc và ý nghĩa gì?

Hãy tìm hiểu nguồn gốc và ý nghĩa của ngày lễ thiêng liêng này.

3.1. Nguồn gốc lễ hội vu lan báo hiếu

Lễ hội Vu Lan bắt nguồn từ câu chuyện về Bồ tát Mục Kiền Liên, một trong 10 đệ tử xuất sắc của Đức Phật. Theo kinh “Vu Lan Bồn”, sau khi đạt thành chánh quả, Ngài đã phát hiện mẹ mình đang chịu khổ trong cõi ngạ quỷ. Khi cố gắng dâng cơm giúp mẹ, thức ăn đã biến thành lửa do nghiệp chướng nặng nề.

Đức Phật dạy rằng chỉ có sự hợp lực của chư tăng, sau 3 tháng an cư kiết hạ cùng chú nguyện mới có thể giúp mẹ Ngài thoát khổ. Vào ngày rằm tháng 7, Tôn giả Mục Kiền Liên đã làm theo lời Phật dạy và mẹ của Ngài được giải thoát. Từ đó, ngày lễ Vu Lan ra đời.

3.2. Ý nghĩa lễ hội

Lễ Vu Lan là ngày lễ quan trọng của đạo Phật, khi mọi người đến chùa cầu nguyện cho người đã khuất, thắp hương và thực hiện các nghi thức báo ân báo hiếu.

Trong ngày này, người có cha mẹ còn sống thường trở về thăm gia đình, thể hiện lòng biết ơn và chia sẻ tình cảm. Đây cũng là cơ hội để mọi người nhớ về tình yêu thương của cha mẹ và đối xử tốt với họ.

Lễ Vu Lan còn mang ý nghĩa xã hội trong việc quan tâm đến người già, người khuyết tật và những người có hoàn cảnh khó khăn, thể hiện tinh thần đồng cảm và chia sẻ.

4. Hướng dẫn cúng lễ Vu Lan báo hiếu

Dưới đây là cách thực hiện nghi lễ cúng Vu Lan trang trọng và ý nghĩa.

4.1. Mâm Cúng Lễ Vu Lan Báo Hiếu

Trong lễ Vu Lan, quan trọng nhất là tấm lòng thành kính, không cần “mâm cao cỗ đầy”. Thông thường, lễ vật cúng Vu Lan gồm:

• Cháo loãng, cơm trắng, xôi, các loại chè
• Gạo, muối, bỏng ngô
• Khoai lang luộc, khoai sọ luộc
• Trái cây, bánh
• Trầu cau, thuốc lá
• Hương hoa, áo quần vàng mã

4.2. Trình Tự Cúng Vu Lan

Trình tự cúng lễ Vu Lan thực hiện theo thứ tự:

Cúng Phật: Chuẩn bị mâm cơm chay hoặc mâm ngũ quả, đọc Kinh Vu Lan.

Cúng thần linh: Lễ vật gồm gà luộc nguyên con hoặc xôi, bánh chưng, rượu, trái cây, hoa tươi và trà.

Cúng gia tiên: Chuẩn bị mâm cơm (mặn hoặc chay), cúng tiền vàng và vật dụng như quần áo, giày dép.

Cúng chúng sinh: Thực hiện ngoài trời, mâm cúng gồm muối gạo, hoa quả, cháo loãng, đường phèn, quần áo, bỏng ngô, bánh kẹo, tiền vàng, nước, nhang, nến và thực phẩm đơn giản.

4.3. Văn Khấn Cúng Lễ Vu Lan

5. Những điều con cái nên làm trong ngày lễ Vu Lan

5.1. Ăn cơm cùng cha mẹ 

Trong nhịp sống bận rộn hiện đại, những bữa cơm gia đình trở nên quý giá hơn bao giờ hết, đặc biệt trong mùa Vu Lan báo hiếu. Khi con cái từ phương xa trở về, việc quây quần bên mâm cơm không chỉ là thời gian chia sẻ bữa ăn mà còn là cơ hội thể hiện tình cảm sâu đậm. 

Mỗi món ăn trên bàn đều chứa đựng hương vị tình thân, mỗi câu chuyện được kể đều thắt chặt thêm sợi dây gắn kết. Dù công việc có bận rộn đến đâu, hãy dành thời gian quý báu này để tạo những kỷ niệm đẹp cùng người thân, đặc biệt là cha mẹ – những người đã dành cả đời vì con cái.

5.2. Đi chùa cầu sức khỏe bình an cho cha mẹ 

Ngày Vu Lan là dịp thiêng liêng để thể hiện lòng biết ơn trong văn hóa Phật giáo Việt Nam. Việc đến chùa cầu sức khỏe cho cha mẹ là nét đẹp truyền thống, thể hiện sự tôn kính sâu sắc. 

Những bông hồng cài áo – đỏ cho người còn mẹ, trắng cho người đã mất mẹ – là biểu tượng nhắc nhở về công ơn dưỡng dục. Khoảnh khắc thiêng liêng này còn được thể hiện qua những ngọn đèn hoa đăng rực rỡ trong đêm, mang theo những lời cầu nguyện chân thành cho bình an và hạnh phúc, tạo nên không gian tâm linh thanh tịnh đầy ý nghĩa.

5.3. Làm cơm cúng ngày lễ Vu Lan báo hiếu

Một trong những hoạt động quan trọng trong lễ Vu Lan chính là việc chuẩn bị mâm cơm cúng ông bà, tổ tiên. Các gia đình thường chuẩn bị những món ăn yêu thích của người đã khuất như cá, thịt, rau củ, trái cây, bánh kẹo, rượu… Nếu gia đình theo đạo Phật, mâm cúng có thể là mâm chay, không có thịt cá. Mâm cúng còn bao gồm các vật phẩm như bát đĩa, chén dĩa, đèn, hương, thể hiện lòng thành kính và cầu nguyện tổ tiên an nghỉ nơi chín suối.

Ngoài mâm cúng ông bà, tổ tiên, trong lễ Vu Lan còn có phần cúng mâm ngoài trời gọi là cúng chúng sinh. Mâm cúng này dành cho các linh hồn không nơi nương tựa, cô hồn, ma quỷ. Người cúng sẽ đặt mâm cúng ở nơi thoáng mát, sạch sẽ, không khói bụi, gọi mời các linh hồn đến thụ hưởng, đồng thời cầu nguyện cho các vong linh được yên nghỉ và về cõi cực lạc.

5. Những câu hỏi liên quan trong lễ hội Vu Lan

Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp liên quan đến lễ hội Vu Lan và những thông tin hữu ích giúp bạn hiểu rõ hơn về ngày lễ ý nghĩa này.

5.1. Tại sao nên cài hoa hồng lên áo trong ngày lễ Vu Lan

Trong ngày lễ Vu Lan, việc cài một bông hoa hồng lên ngực áo là một nghi thức đẹp đẽ để bày tỏ lòng thành kính với cha mẹ và tổ tiên. 

Khi được cài bông hồng đỏ, bạn sẽ cảm nhận được may mắn của mình khi “còn cả cha và mẹ trên đời”. Nếu chỉ còn mẹ mất cha, bông hồng màu hồng sẽ được cài lên ngực áo. Và nếu không may đã mất cả cha lẫn mẹ, bạn sẽ nhận được bông hoa hồng màu trắng.

Bông hoa trên ngực áo sẽ nhắc nhở chúng ta sống chậm lại, yêu thương nhiều hơn, trân quý những gì đang có và báo đáp công ơn của đấng sinh thành.

5.2. Nên tặng cha mẹ món quà gì?

Trong dịp lễ Vu Lan báo hiếu, việc tặng quà cho cha mẹ là cách thể hiện tình cảm và lòng biết ơn của con cái. Dưới đây là một số gợi ý về những món quà ý nghĩa dành tặng cha mẹ:

• Sản phẩm bổ sung dinh dưỡng: “Ba mẹ khỏe là niềm vui của con mỗi ngày” – với tinh thần đó, hãy tặng cho cha mẹ những sản phẩm bổ sung dinh dưỡng như sữa bột giàu canxi giúp xương chắc khỏe, hoặc yến sào cung cấp dưỡng chất quý giá hỗ trợ sức khỏe.
• Các thiết bị hỗ trợ sức khỏe: Người cao tuổi thường gặp vấn đề về huyết áp, vì vậy một máy đo huyết áp sẽ giúp cha mẹ theo dõi sức khỏe tại nhà. Hoặc một máy mát-xa tay chân, toàn thân sẽ giúp cha mẹ thư giãn, giảm đau nhức xương khớp thường gặp ở tuổi già.
• Một bộ quần áo mới: Tự tay lựa chọn trang phục phù hợp với lứa tuổi và sở thích của cha mẹ là cách thể hiện sự quan tâm và tinh tế của người con.
• Bữa ăn tự nấu: Không có món quà nào quý giá bằng thời gian và công sức. Một bữa ăn tự tay nấu với đầy đủ dinh dưỡng từ rau củ, thịt cá tươi ngon sẽ là món quà ý nghĩa trong ngày lễ Vu Lan.

Trên hết, món quà quý giá nhất chính là thời gian, sự quan tâm và tình cảm chân thành mà con cái dành cho cha mẹ. Hãy dành thời gian bên cạnh, lắng nghe và chia sẻ với đấng sinh thành trong ngày lễ đặc biệt này.

Lễ hội Vu Lan Báo Hiếu là dịp để mỗi người con bày tỏ lòng tri ân với cha mẹ và tổ tiên. Qua những nghi thức ý nghĩa, lễ hội khơi dậy giá trị nhân văn sâu sắc. Yên Tử Tùng Lâm mong rằng bạn sẽ tìm thấy sự an lành và gắn kết gia đình trong không khí Lễ hội Vu Lan 2025.